Rzeźby głów, które zdobią sufit Sali Poselskiej na Zamku Królewskim na Wawelu, są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów tego historycznego miejsca. Choć zwykle aby je podziwiać, trzeba podnieść wzrok wysoko do góry, przez najbliższe tygodnie, dzięki wystawie „Obraz Złotego Wieku”, możemy spojrzeć im prosto w oczy. Ale jaką historię i tajemnice kryją te niezwykłe rzeźby?
Historia rzeźb
Drewniane i polichromowane rzeźby, które powstały około 1540 roku, są dziełem niemieckiego artysty Sebastiana Tauerbacha, działającego na dworze Zygmunta I. Z 194 pierwotnych dzieł, do dzisiaj przetrwało jedynie 30 głów. Są one jednym z nielicznych oryginalnych elementów dekoracji Zamku Królewskiego na Wawelu, choć ich pierwotna aranżacja mogła być inna niż obecna.
Zagadki i teorie
„Są tak charakterystyczne, że z całą pewnością przedstawiają typy fizjonomiczne, bardzo prawdopodobne, że mogli pozować konkretnie ludzie, ale nie jesteśmy w stanie zidentyfikować modeli” – mówi Rafał Ochęduszko, kurator wystawy. Rzeźby dzielą się na kilka typów, niektóre nawiązują do kultury starożytnej i mitologii, inne przedstawiają władców w antykizujących koronach lub postacie w strojach współczesnych autorowi. Jednak pełna interpretacja i zrozumienie ich znaczenia pozostaje tajemnicą.
Zniszczenie i ocalenie
Większość rzeźb została prawdopodobnie zniszczona na początku XIX wieku, kiedy rezydencję królów przekształcono w austriackie koszary. Ocalałe rzeźby zostały zabrane do muzeum przez księżną Izabelę Czartoryską. Część z nich trafiła do Rosji, a następnie wróciła na mocy rewindykacji dóbr kultury po traktacie ryskim. Los pozostałych rzeźb jest nieznany.
Wystawa „Obraz Złotego Wieku”
Rzeźby można oglądać na Zamku Królewskim na Wawelu do 14 grudnia tego roku, kiedy to zakończy się wystawa „Obraz Złotego Wieku”. Wystawa ta prezentuje ponad czterysta eksponatów z kilkudziesięciu muzeów i bibliotek, m.in. z The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku czy The British Library w Londynie, ukazując nieoczywistą panoramę kultury renesansu za panowania ostatnich Jagiellonów.
Rzeźby głów na Wawelu są fascynującym elementem historii i kultury Polski, stanowiąc jednocześnie piękny przykład sztuki z XVI wieku. Choć wiele z nich nie przetrwało próby czasu, te, które ocalały, nadal przyciągają uwagę i intrygują zarówno historyków, jak i zwiedzających.