Bardzo często takie pytanie pojawia się u osób, które były ofiarami łamania prawa pracy i nie wiedzą co z tym zrobić i gdzie to zgłosić. Rzadko kiedy zadajemy sobie takie pytanie, jeśli nie mamy konkretnego powodu. Sprawdźmy więc dziś, kto sprawuje nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy i co zrobić, jeśli jesteśmy świadkami łamania go.
Państwowa Inspekcja Pracy
To właśnie Państwowa Inspekcja Pracy przede wszystkim sprawuje nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy. Kontroluje przepisy bhp i zajmuje się sprawdzaniem legalności zatrudnienia. Na jej czele stoi Główny Inspektor Pracy, a sama Państwowa Inspekcja Pracy podlega Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Oprócz Państwowej Inspekcji Pracy istnieje Państwowa Inspekcja Sanitarna. Jej zadaniem jest sprawdzanie warunków środowiska pracy i kontrola, żeby pracodawcy przestrzegali przepisów bhp.
Ostatnią instytucją, która ma udział w nadzorze nad przestrzeganiem prawa pracy jest społeczna inspekcja pracy. Sprawuje ona społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, inspektorzy mogą kontrolować stan maszyn i budynków, ale też zgodność regulaminów pracy.
Kontrola przestrzegania prawa pracy – jak to wygląda?
Kontrolą zajmują się Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy i Inspektorzy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ważne jest to, że mogą oni przeprowadzać kontrolę nad pracodawcami w dowolnym momencie i nie muszą mieć do tego specjalnego powodu ani zezwolenia. Dodatkowo mogą to robić bez wcześniejszego uprzedzenia podmiotu kontrolowanego. Kontrola dodatkowo jest przeprowadzana, jeśli na podmiot wpłynie skarga od pracownika. Ważne jest również to, że Inspektor PIP nie może informować pracodawcy, że to właśnie skarga jest powodem kontroli, chyba że pracownik wyrazi na to pisemną zgodę.
Co sprawdzają inspektorzy? W zależności od powodu mogą kontrolować stanowiska pracy, maszyny, urządzenia, ale również wszystkie dokumenty. Dodatkowo mogą oni sprawdzać tożsamość osób przebywających na terenie zakładu pracy i robić przesłuchania oraz żądać konkretnych informacji. Dodatkowo Inspektor Państwowej Inspekcji Sanitarnej mogą pobierać próbki i wstrzymywać produkcję. Każdy inspektor PIP i PIS podczas kontroli musi spisywać protokół, a podmiot kontrolowany może w ciągu 7 dni zgłosić zastrzeżenia do tego, co się w nim znalazło.
Nieprzestrzeganie prawa pracy – co zrobić?
Teoretyczna wiedza na temat tego, kto sprawuje nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy to jedno, ale warto też wiedzieć co zrobić, kiedy widzimy zaniedbania w tym temacie. Każdy pracownik, którego prawa są łamane, może zgłosić to do Państwowej Inspekcji Pracy. Można udać się osobiście do okręgowego inspektoratu pracy, wysłać maila, list albo zgłosić skargę przez specjalnie przygotowany formularz. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy nasze prawa są łamane, albo czy złożenie skargi jest zasadne, to możemy otrzymać darmową poradę prawną. W tym celu warto udać się osobiście do okręgu, wysłać maila lub skontaktować się telefonicznie.
