Prezydent Donald Trump ujawnił w tym tygodniu, że chce negocjować z Iranem, co wywołało zdziwienie w środowisku bezpieczeństwa. Były doradca ds. bezpieczeństwa narodowego ostrzegł go przed nawiązywaniem relacji z ajatollahem na wzór jego kontaktów z Kim Dzong Unem.
Trump określał swoje relacje z Kimem jako “miłosny romans”, jednak jego wysiłki dyplomatyczne podczas pierwszej kadencji nie powstrzymały Korei Północnej przed dalszym rozwojem programu nuklearnego.
“Jeśli chodzi o negocjacje, zobaczymy, dokąd to zmierza” – powiedział John Hannah, były doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Dicka Cheneya, a obecnie starszy pracownik naukowy w Jewish Institute for National Security of America (JINSA).
Hannah wypowiadał się w czwartek wieczorem podczas dyskusji organizowanej przez JINSA w Waszyngtonie, dotyczącej planów Trumpa dotyczących negocjacji z Iranem.
“Trump i Kim Dzong Un – to najgorszy scenariusz – zaczyna ostro i zdecydowanie. Potem daje się wciągnąć w negocjacje. Jest mamiący słodkimi słowami. Całość przeciąga się do końca jego prezydentury” – powiedział Hannah. “A my nie robimy żadnych postępów w demontażu lub neutralizacji północnokoreańskiego programu nuklearnego.
“To jest koszmar.”
Trump ogłosił decyzję o negocjacjach z Iranem w celu rozbrojenia jego programu nuklearnego w środę wieczorem na swojej platformie społecznościowej, gdzie napisał o potrzebie “Zweryfikowanej Umowy Pokojowej w sprawie Broni Nuklearnej”.
“Powinniśmy rozpocząć pracę natychmiast i zorganizować wielkie świętowanie na Bliskim Wschodzie, gdy zostanie podpisana i sfinalizowana” – napisał. “Boże, błogosław Bliski Wschód!”
Jego wpis pojawił się dzień po podpisaniu przez niego rozporządzenia wykonawczego, nakazującego Departamentowi Skarbu rozpoczęcie kampanii “maksymalnej presji” wobec Iranu poprzez sankcje wymierzone w eksport ropy, aby powstrzymać Teheran przed kontynuowaniem programu nuklearnego.
Po wydaniu rozporządzenia Trump powiedział dziennikarzom, że miał wątpliwości co do jego podpisania i przyznał, że niechętnie podjął tę decyzję.
Administracja Trumpa nie ujawniła jeszcze szczegółów dotyczących tego, kto poprowadzi negocjacje, czym będą różniły się od tych podejmowanych przez administrację Bidena ani co nowa umowa miałaby obejmować, czego zabrakło w międzynarodowym porozumieniu osiągniętym za czasów administracji Obamy w ramach Wspólnego Kompleksowego Planu Działania (JCPOA). Porozumienie to zostało sfinalizowane przez pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ – Chiny, Francję, Rosję, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone.
Tak zwana umowa nuklearna z Iranem, z której Trump wycofał się w 2018 roku, była również podpisana przez Niemcy i Unię Europejską.
Hannah zauważył, że zmiana tonu Trumpa w sprawie zawarcia umowy nuklearnej z Iranem może być taktyką negocjacyjną, jednak ostrzegł, że “25 lat negocjacji z Irańczykami w sprawie programu nuklearnego nie doprowadziło do niczego poza Iranem stojącym na progu posiadania broni nuklearnej”.
Były doradca ds. bezpieczeństwa narodowego wraz z byłym specjalnym przedstawicielem ds. Iranu i Wenezueli, ambasadorem Elliottem Abramsem, ostrzegali, że administracja Trumpa stoi przed poważnym terminem dotyczącym podjęcia negocjacji z Iranem.
W październiku Rosja, jeden z głównych sojuszników Iranu, przejmie przewodnictwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ na miesiąc, co może budzić dodatkowe obawy dotyczące bezpieczeństwa.
Jednak w październiku nad negocjacjami międzynarodowymi dotyczącymi zablokowania programu nuklearnego Iranu wisi jeszcze jedna ważna data. Możliwość nałożenia przez pozostałe kraje JCPOA sankcji “snapback” na Teheran wygaśnie 18 października 2025 roku.
“Musi dojść do rozmów negocjacyjnych między Trumpem a [premierem Izraela Benjaminem] Netanjahu na temat tego, jak długo zamierzamy czekać na przeciąganie się tych negocjacji” – powiedział Abrams, odnosząc się do wieloletnich rozmów prowadzonych przez administrację Bidena, które nie przyniosły rezultatów.
“Jestem pewien, że Irańczycy powiedzą, że jeśli narzucicie sankcje snapback, negocjacje się skończą, a my opuścimy traktat o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.”
Iran, zwłaszcza w ostatnich latach, wielokrotnie naruszał ten traktat, choć zwolennicy umowy nuklearnej argumentują, że jest to przydatne narzędzie do utrzymania Teheranu w rozmowach o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.
Abrams ostrzegł jednak, że Stany Zjednoczone i Izrael powinny przeprowadzić wspólne ćwiczenia wojskowe, aby przypomnieć Iranowi, z czym może się zmierzyć, jeśli zdecyduje się kontynuować rozwój programu nuklearnego.
Emerytowany generał izraelskich sił obronnych Yaakov Amidror poparł tę opinię, twierdząc, że jest mało prawdopodobne, aby Iran całkowicie zignorował groźbę amerykańsko-izraelskiej siły uderzeniowej, ponieważ polega na legalnych aspektach swojego programu nuklearnego dla stabilności gospodarczej.
Najwyższy przywódca Iranu, ajatollah Ali Chamenei, w piątek odrzucił możliwość podjęcia jakichkolwiek przyszłych negocjacji z administracją Trumpa.
